Harizm ve İran’da (1097-1231) hüküm süren Türk-İslam hanedanıdır.
Harezm, Alparslan’ın çıktığı Mangışlak seferi sonrası devlet bünyesine alınarak (1065), oğlu Melikşah’ın hükümdarlık yıllarında valiler tarafından idare edilmiştir. Selçuklular adına bölgeyi fiilen idare eden ilk Harizmşah (Harezm’in yöneticisi) Kutbüddin Muhammed’dir. Harezmlerin atası Anuş Tegin’dir. Anuş Tegin’in Türk olduğu bilinmektedir ancak hangi boya mensup olduğu bilinmemektir. Harezmşahlar, Büyük Selçuklu Devleti’nin teşkilatını örnek aldılar. Harezmşah sultanları, diğer Türk-İslam devletlerinde karşılaşılan sultanlarla aynı yetkilere sahipti.
(1219) Otrar Olayı (Gerileme)
Harezmşahlar tarafından, 450 kişilik Moğol kervanı Otrar’da yok edilmiştir. Cengiz Han olay sonrasında nöker (elçi) göndererek suçluların teslimini ve malların tazminini istedi (1218). Harzemşah sultanı Alaeddin teklifi reddetti ve gönderilen elçileri öldürttü .
Cengizhan Moğol ordularını, 1 yıl sonra 1219 yılının sonlarına doğru Harzemşahlar’ın topraklarına gönderdi. Önemli miktarda maveraünnehir topraklarını ele geçiren Moğollar kimseye acımadı. (1220) Hayvanları bile katlederek Otrar, Sığnak, Hucend gibi Buhara ve Semerkant bölgelerini de ele geçirerek büyük katliam yapan Cengizhan, ordusunu kollara ayırarak ayırdıkları imparatorluğa bağlı kolları vilayetlerin zaptı ile görevlendirdi .
Yassı Çemen Savaşı (Yıkılış)
Moğolların yakıp yıktığı Harezmşahlar kaçarken yönetime Celaleddin geçmiştir. (1229).
Celaleddin Harezmşah önderliğinde Ahlat kentini kuşattılar. 8 aylık bir kuşatmadan sonra şehri ele geçirip yağmaladılar. Türkiye Selçuklu Devleti kendine yapılan bu saygısızlık ve halkına yapılan zulme karşı Harezmşahları yok etmek için ordu toplamaya başladı. 1230’da Yassıçimen Savaşı yapıldı. Harezmşahlar- Türkiye Selçukluları. Alaeddin Keykubat Eyyübiler’in de desteğini alarak, Harzemşahlara yardım eden, fırsattan istifade Selçuklu’ya saldıran Selçuklu isyancıları ve Trabzon Rum İmparatorluğunu, Erzincan yakınlarında Yassı Çemen mevkiinde ezip geçti. Bu durum Anadolu Selçuklu Devleti’nin gücünü gösterirken aynı zamanda Moğolların da gözüne batmıştır. Moğollar sonrasında Anadolu Selçukluyu ezmeye çalışmış, teklifler sunmuştur ama Selçuklu gayesinden şaşmamıştır. Baycu NOYAN komutasındaki Tatarlar, Ağrı Eleşkirt ilçe sınırlarındaki Kösedağ Mevkiinde son Selçuklu Devleti olan Anadolu Selçuklu devletini yenerek yıkılışa sürüklemiştir. (1243)
Kısaca hanedan 1091 yılında kurulmuş, 1138 yılında Bağımsız olmuş, 1231 yılında Türkiye Selçukluları tarafından yıkılarak boylarla kaynaşmıştır. Sonrasında Türkiye Selçukluları’nın Moğollarla karşı karşıya gelerek dolaylı yoldan yıkılmasına sebep olmuştur.
Tatarlardan kaçan, Türk boyu Harzemlerin, Bugünkü Manisa’nın İlçesi olan Saruhanlı dolaylarına yerleşerek halkla kaynaştığı bilinmektedir.
Neden Siyah Bayrak ?
Siyah bayrak, kuzeyde yaşayan toplulukları belli eden renkti. Siyah o dönemde gücü ve şiddeti gösterir, düşmanları korkuturdu. Bu rengi gören diğer devletler Harezmşahların karanlık savaşçılar olduğunu düşünürdü. Melik Sencer’in dine bağlılığı ve siyahın peygamber sancağı rengi inanışları sebebiyle, Sencer’in izinden yani Selçuklunun vasisi olduklarına inanılarak bu renkte bayrak ve asker kıyafeti seçmeleri olasıdır ama bu konuda net bir kaynak yoktur.
Hükümdar Soy Ağacı
Anuş Tekin
(1077-1097)
Kutbeddin Muhammed
(1097-1128)
Atsız Harezmşah
(1127-1156)
İl Arslan Harezmşah
(1156-1172)
Sultan Şah —– Alâeddin Tekiş
(1172-1200) (1172-1193)
Alâeddin Muhammed
(1200-1220)
Celâl’ed-Dîn Harzem Şâh Menkûberti
(1220-1231)
Alıntılar ve Kaynaklar
Kafesoğlu, İbrahim (1965), Harezmşahlar Devleti Tarihi (485-617/1092-1229), Ankara
https://islamansiklopedisi.org.tr/harizmsahlar
Ali Çimen, Göknur Akçadağ Göğebakan: Tarihi değiştiren savaşlar ,Timaş Yayınevi, 2. Edition, 2007, sayfa 134 [Moğol: 30 bin, Selçuklu: 80 bin]
Ali Sevim, Erdoğan Merçil: Selçuklu devletleri tarihi: siyaset, teşkilât ve kültür, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1995, sayfa 472
LiveTerra dünyayı geliştirecek en güçlü silahı elinde tutmaktadır. (Eğitim)
Bizler yazdıklarımızla tohumlar ekerek, öğrendiklerinizle hasatlar biçeceğiz.
LiveTerra Mustafa BAHAR
Varsa, eksikleri yorum kısmında yazarak okuyucularımıza yardımcı olabilirsiniz.
LiveTerra 
Kara Bıyıklı Harzemşahlar Devleti yazınız için ilk söylenecek söz, “Çok güzel bir öğreti.”dir. Bu gün farklı gibi görülen Türkiye ve İran milletleri kökenleri birbirine yakınlığı anlaşılmaktadır. Diğer taraftan daha önce batıya göçeden boylar ve İran ŞAH’lığının başlngıcı olduğunu sanıyorum. Sanıyorum Oğuz boyları ile kurulan devletler de Bey, Hakan ve Padişah olması da bu yakınlığa bağlıdır.
BeğenLiked by 2 people
Teşekkürler☺️
BeğenBeğen