-TR-
*Scroll to the end of this page to read it in English. Our translated article in English is available at the bottom of this page. If you want other language support, you can use the translate plugin that appears on the left and right in this page. Translate plugin includes all languages.
Zamanı sonsuz olarak yalnızca tengri yaşar, insan ise iyi yaşayıp ölmek için dünyaya gelmiştir. -Orhun Abideleri
Türkler tarih sahnesine çıktığı zamanlarda tengri dini ile dünyaya bakardı. Tengri dini iyiyi öğütler. Bu dinde hayvan ve doğa kutsaldır. Tanrı somut bir yaratıcıdan ziyade yaşatandır. Tanrı tengri dininde yaşamın kendisidir. Tengri dininde ibadet doğaya karşı yapılır. Tengri dini insanlara bir şey dayatmaz insan sadece iyi yaşamalıdır ve çevresine de zarar vermemelidir. Bu din aslında doğa ile iç içe yaşamak için oldukça iyidir. Diğer dinler gibi belirli günlerde sayılı ibadet hareketleri veya şekilleri yoktur. Bir insanın yaşaması için gereken ne varsa tengri dini için o ibadettir. Bu dinde bir insan herhangi bir canlıya sebepsiz yere zarar veremez. Ya canını kurtarmak için ya da o canlıyı kurban ederek yemek için zarar verebilir. Kainattaki bütün varlıklar bu eşittir. Tüm canlılar sınıflamalar şeklinde yaşam zincirinin birer halkasıdır. Dinin en büyük öğretisi doğa ile uyum içinde, doğaya ve canlılara saygı içinde yaşamaktır. Tengri dininde kötülük yapan insanlara dünyada tanrı ceza vermez. Çünkü bu dinde tanrı eli sopalı bir insan gibi algılanmaz. İnsan doğayı kirletirse cezasını doğada çeker. İnsan hayvana zarar verirse cezasını kırılan zincir halkasına geldiğinde öder. Mesela bir bölgede sırf soktuğu için sebepsiz yere tüm yılanları öldürürseniz o bölgede yılanın beslendiği fare ve köstebek gibi diğer canlıların istilasına uğrar, bir başak dahi buğday büyütemeden açlıktan ölebilirsiniz. Bu ceza değilde nedir? Bu dinde peygamber mehdi gibi aracılar yoktur ve olamaz. Çünkü bütün varlıklar tengri yani doğa önünde eşittir. Kimse seçilen veya diğerinden önemli bir konuma sahip değildir. Tengri dinin bir kitabı veya yazılı bir kutsal kanunlar belgesi yoktur çünkü bunlar insanın eseridir. Tanrının kurallarının yazılmaya ihtiyacı yoktur. Tengri dinin kitabı doğanın ta kendisidir. Doğayı iyi okuyan tengri dininin kitabını da iyi okumuştur. Tengri dininde yasalar ve kanunlar yoktur. Farzlar ve sünnetler yoktur. İyiler ve kötüler de tengri dininde belirlenmez. Tengri dini başka dinlere küfretmez çünkü tengri dinine göre dinler de yoktur. Tek tanrı vardır. O da insanın koyacağı, insan aklıyla yapılacak demokrasi, bürokrasi işleriyle kainatı yönetmez. İnsan üstü bir güçle yönetir. Toplum kurallarını bu dinde insan belirler. Bir eve ne zaman et gireceğini, kaç çocuk doğacağını insan belirler. Tengi dininde diğer dinlere kıyasla erkek egemenliği yoktur. Tüm canlılar eşittir. Tengri dininde Arapların “kadın cadıdır öldür gitsin”, “Kız çocuğu öldürün”, “Çocuğunuzu kurban olarak kafasından kesin” gibi şeyler asla ve katiyen yoktur ve bu tür şeyler tengri dininde kabul edilemez. Tengri dinine mensup toplumlarda bu tarz arap kültüründeki gibi insanlık dışı, doğaya ve canlılara zarar veren uygulamalar cezalandırılır. Toplumlar kendi kurallarıyla bu tür kişi ve toplulukları tengrinin hediyesi doğayı korumak için cezalandırmıştır. Tengri dinine göre her canlı topluluğu kendi kurallarını oluşturmalıdır. Kuralsız bir toplum yanlışa sürüklenebilir ve doğayı kirletebilir. İnsan üstün bir ırk değildir. İnsan farklı bir ırktır. Karınca düşününü, kendi kuralları vardır. Örneğin sürü pskolojisiyle hareket ederler ve en önemli öncelikleri doğanın imkan verdiği kadar yaşamaktır. İnsan da karıncalara gibi çalışır, yemek depolar ve topluluklar halinde yaşar. İnsandaki düşünme ve akıl becerisi insan ırkının gücüyle doğru orantılı olarak insana tengri tarafında verilmiştir. Aslında her şey eşittir. Bir fil mi güçlüdür? Bir insan mı? Tabi ki fil büyüktür ve fil güçlüdür ama görüyoruz ki insan ürettiği silah ve tuzaklarla filleri oyuncak gibi öldürebiliyor ve çoğu canlıların neslini insan tüketiyor. Şimdi soruyorum insan mı güçlü? Fil mi? Eğer tengri dini dünyaya yayılmış olsaydı ve herkes tarafından benimsenmiş olsaydı katledilen kadınlar ve sırf ibadet yapmadı diye işkencelerle öldürülen canlılar olmayacaktı. Tengri dininde canlılar tek eşli olarak yaratılmıştır. Diğer dinlerin emrettiği erkil emirlerin yani istdiğin kadar kadın al gibi erkek zevkine odaklı emirler tengri dinine aykırıdır. Tengri dininde kadın eş ve erkek eş olarak 1 kadın, 1 erkek vardır. Fakat kadın ve erkek ortak bir karara varıp isterse haneye 3. bir gönüllü eş girebilir. Fakat bu durum nadir ve aykırıdır. Çoğu Türk kadını ve erkeği eşleri öldüğünde yalnız yaşamış ve yalnız ölmüştür. Tabi ki eş ölümü sonrası tekrar evlilik de tengri dininde insanın seçimine bırakılmıştır. Tengri dininde bir düzen kurulması için çaba yoktur. Zaten tengri düzenin ta kendisidir. Siz bu düzene uymazsanız zincirin dışında kalırsınız ve kendiniz ellerinizle cazalandırılmış olursunuz. Tengri dininde herkes eşit besin kaynaklarına sahiptir. Güçlü olan avladıklarını güçsüzlerle paylaşmalıdır. Tıka basa doymak hoş karşılanmaz. Herkesin karnının dolu olması gereklidir. Herkes tok ise doğa işliyor ise bu tengri ve tengriye uyan canlılar sayesindedir. Tengri dini tüm canlıların dinidir. İnsanların tengriyi benimsemeleri veya uymamaları tengri için bir şey farkettirmez. Tengri dini bir insan aracılığıyla dinini yaymaya, dinine girmeyenlere yaptırım uygulamaya da çalışmaz. Çünkü buna ihiyacı yoktur. Tengri dini, yerine başka ırkların elleriyle çıkarılmış ağır ölümcül yaptırımları olan korkutucu dinler yüzünden gün geçtikçe unutulmaktadır ve unutuldukça insan kainat yolundan sapmaktadır. Tengri kendisine dua edilmesini istemez. Çünkü yarattıklarının düzen içinde yaşaması onun için bir dua niteliği taşır. Tengri ile şaman kültürü karıştırılmaktadır fakat şaman kültürü bir din değil insanların topluluklarının belirlediği bir kültürdür. Tanrıyı anlama ve ona teşekkür etme şeklidir. Tengri dini şaman kültürüyle ilgili değildir. Tengri her şeydir.
Tengri tek tanrıdır fakat ona mensup olanlar onu tam anlamadığı için her şeyde tengriyi görmüştür. Her gördüğü tengri suretine de isimler vermişlerdir. Tengrinin doğayı korumak içi her şeye bir manevi koruyucu koyduğuna inanmışlardır. Bu koruyucular tengrinin bir parçasıdır ve hepsi tengridir. Yani kainat ve doğanın ta kendisidir. Bunlar şöyledir:
Tengri – Gök tanrısı. Her şeyin kendisidir. Kainat düzeninin ta kendisidir. Tengri, Göksel küreyi kontrol edendir.
Kayra (veya Kaira) – Türk mitolojisinde Tanrı’nın ruhu ve yaratıcı tanrıdır. Gök tanrısının bir parçasıdır. Gök tanrı Tengridir.
Erlik veya Erklik-Erklikhan – Ölülerin ve yeraltı dünyasının tanrısı. Tengri dinine mensup kişilerde öldükten sonra yapılan iyilik ve kötülüklerin bir karşılığı vardır. Ve bu karşılık için tanrının diğer bir parçası Erliktir. Erlik yeraltının yönetici gücüdür.
Ülgen (veya Ulgen) – İyiliğin düzenleyicisi. Kayra’nın (Gök tengri’nin) parçası. “Türk” ve “Moğol” mitolojisinde canlıları oluşturan güçtür.
Mergen –. Kayra’nın parçası. Bolluk ve bilgi düzenleyicisidir. Bilgeliktir.
Kızagan – Avrupa Hunlarının savaş düzenleyicisi. İlk Türklerin bir savaş tanrısı yoktu. Kızagan, Kayra’nın parçası ve Ulgan’ın kardeşidir.
Umay veya Umai – Bereket düzenleyicisi. Tanrının dünyaya indirdiği düzeni sağlayan yaratılışa yardım eden dişiler, anneler ve çocuklar ile ilgili düzenleyici ve bunların hepsinin içindeki enerjidir.
Kubai – Doğum ve çocuk koruyucu enerjisi. Doğum yapan kadınları korur. Çocuklara ruh verir.
Koyaş veya Kuyaş – Güneş ve Işık düzenleyicisi. Koyaş, Gök Tengri’nin yani doğanın parçasıdır.
Şimdilik bu kadarına değiniyorum çünkü bu ulu dinin inanılan düzenleyici enerjileri daha fazla ve bir yazıda bunların hepsinin geçmesi yazıyı uzatacaktır. Başka bir yazımda da Türk kültürü ve ananesinde Gök Tengrinin suretlerini yani düzenleyici enerjilerinin isimlendirmelerine daha detaylı değineceğim takipte kalın bizimle aile olarak liveterra olarak yaşayın.
*Not: Bu site reklam ücreti almamaktadır. Size sunulan tüm makaleler gönüllülük esasına göre evrenin iyiliği için, bilgi paylaşımı ve gelecek nesillere katkı için sunulmaktadır. Sitede gösterilen reklamlar domain sahibi olan wordpress’e aittir ve gelirleri uncef gibi hayır kuruluşlarına aktarılmaktadır.
Sizleri seviyoruz bir beğeniyi ve dostlarınızla bu yazıyı paylaşmayı esirgemeyin. Teşekkürler.
-ENG-
Only tengri lives eternally, man was born to live and die well. -orhun monuments
When the Turks appeared on the stage of history, they looked at the world with the tengri religion. Tengri religion preaches the good. In this religion, animals and nature are sacred. God is a living, rather than a concrete creator. God is life itself in tengri religion. In Tengri religion, worship is done against nature. Tengri religion does not impose anything on people, one should only live well and not harm their environment. This religion is actually quite good for living in harmony with nature. Like other religions, there are no numbered acts or forms of worship on certain days. Whatever is necessary for a person to live is worship for the tengri religion. In this religion, a person cannot harm any living creature for no reason. He can harm either to save his life or to eat that creature by sacrificing it. All beings in the universe are equal. All living things are a link in the chain of life in the form of classifications. The greatest teaching of religion is to live in harmony with nature, with respect to nature and living things. In the Tengri religion, God does not punish people who do evil in the world. Because in this religion, God is not perceived as a person with a stick. If a person pollutes nature, he will be punished in nature. If a person harms an animal, he pays the penalty when he reaches the broken chain link. For example, if you kill all snakes for no reason in a region just because they sting, they will be invaded by other creatures such as mice and moles that the snake feeds on, and you can die of hunger before you can grow a single ear of wheat. If this is not punishment, what is? There are not and cannot be intermediaries in this religion like the prophet Mahdi. Because all beings are equal before tengri, that is, nature. No one has a position chosen or more important than the other. Tengri religion does not have a book or a written document of sacred laws because they are the work of man. God’s rules need not be written down. The book of Tengri religion is nature itself. He also read the book of the tengri religion, which reads nature well. There are no laws and laws in Tengri religion. There are no fards and sunnahs. The good and the bad are not determined in the tengri religion. Tengri religion does not curse other religions because there are no religions according to tengri religion. There is only one god. He, too, will not rule the universe by means of democracy and bureaucracy that will be made by the human mind. He rules with superhuman strength. In this religion, people determine the rules of society. People determine when meat will enter a house and how many children will be born. There is no male dominance in Tengi religion compared to other religions. All living things are equal. Things like “the woman is a witch, kill her”, “Kill the girl”, “Cut your child off the head as a victim” are never and absolutely not acceptable in the Tengri religion. In societies that belong to the Tengri religion, inhumane practices that harm nature and living things are punished, as in Arab culture. Societies have punished such people and communities with their own rules to protect nature, the gift of tengri. According to the Tengri religion, every living community must establish its own rules. An unruly society can go wrong and pollute nature. Man is not a superior race. Man is a different race. Think ant, it has its own rules. For example, they act with a herd psychology and their most important priority is to live as much as nature allows. Humans work like ants, store food and live in communities. The ability to think and reason in human beings has been given to man on the side of tengri in direct proportion to the power of the human race. In fact, everything is equal. Is an elephant strong? Is it a human? Of course, the elephant is big and the elephant is strong, but we see that humans can kill elephants like toys with the weapons and traps they produce, and humans are consuming most living things. Now I ask, is man strong? Film? If the tengri religion had spread around the world and had been adopted by everyone, there would not have been women killed and creatures killed by torture just because they did not worship. In the Tengri religion, living things were created as monogamous. The masculine orders ordered by other religions, namely take as many women as you want, are against the tengri religion. In Tengri religion, there is 1 woman and 1 man as wife and husband. However, if both men and women come to a common decision, a third voluntary spouse can enter the household. But this is rare and unusual. Most Turkish women and men lived and died alone when their spouses died. Of course, remarriage after the death of the spouse is left to the choice of the person in the tengri religion. There is no effort to establish an order in the Tengri religion. In any case, tengri is the order itself. If you do not follow this order, you will be out of the chain and you will be punished with your own hands. In the Tengri religion, everyone has equal food sources. The strong should share their prey with the weak. Being stuffed is not welcome. Everyone should have a full stomach. If everyone is full and nature is working, it is thanks to tengri and living things that fit tengri. Tengri religion is the religion of all living things. It makes no difference to tengri whether people adopt tengri or not. Tengri is a religious human instrument
Tengri is the only god, but since those who belong to him did not fully understand him, he saw tengri in everything. They gave names to every tengri image they saw. They believed that tengri puts a spiritual protector on everything in order to protect nature. These protectors are part of tengri and all are tengri. In other words, it is the universe and nature itself. These are:
Tengri – God of the sky. It is everything itself. It is the order of the universe itself. Tengri is the one who controls the Celestial sphere.
Kayra (or Kaira) – In Turkish mythology, she is the spirit of God and the creator god. It is part of the sky god. The sky god is Tengri.
Erlik or Erklik-Erklikhan – God of the dead and the underworld. There is a reward for the good and bad deeds done after death in people who belong to the Tengri religion. And for this response, another part of the god is Erlik. Erlik is the ruling power of the underground.
Ulgen (or Ulgen) – The organizer of goodness. Part of Kayra (Gök tengri). It is the power that creates living things in “Turkish” and “Mongol” mythology.
Mergen –. Part of Kayra. It is the organizer of abundance and knowledge. It is wisdom.
Kizagan – The war organizer of the European Huns. The first Turks did not have a war god. Kızagan is part of Kayra and brother of Ulgan.
Umay or Umai – Prosperity regulator. It is the organizer of females, mothers, and children, and the energy within all of them, that helps the creation that maintains the order that God has revealed to the world.
Kubai – Birth and child protective energy. It protects women who have given birth. It gives spirit to children.
Koyas or Kuyas – Sun and Light modifier. Koyaş is part of Gök Tengri, that is, nature.
I’m mentioning this much for now because the believed regulative energies of this great religion are more and it would make the writing longer to go through all of them in one article. In another article, I will talk about the naming of the Gök Tengri in more detail in Turkish culture and tradition, stay tuned, live with us as a family as a family.
*Note: This site does not charge advertising fees. All articles submitted to you are presented on a voluntary basis for the good of the universe, for knowledge sharing and contribution to future generations. The ads shown on the site belong to wordpress, which owns the domain, and its revenues are transferred to charitable organizations such as uncef.
We love you, do not hesitate to give a like and share this article with your friends. Thank you.
Bunu beğen:
Beğen Yükleniyor...
LiveTerra 